Bölüm 1 / Asetik asit (VIA) ve Lugol solüsyonu (VILI) ile gözle muayenenin anatomik ve patolojik temeli

Diger dil: English / Français / Español / Turkish /

Servikal kanser dünya genelinde kadinlarda en sik görülen ikinci kanserdir ve yilda 452 000 yeni olgu gelisecegi hesaplanmaktadir. Dünyadaki olgularin dörtte üçünün gelistiginin tahmin edildigi gelismekte olan bir çok ülkede kadinlarda en çok görülen ve orta yas kadinlarda en sik ölüme yolaçan kanserdir. Halk sagligindaki önemine ragmen, gelismekte olan ülkelerin çogunda etkili önleme programlari yoktur ve bu nedenle hastalik riski ve servikal kanserden ölüm büyük ölçüde kontrolsuz kalmaktadir. Invaziv servikal kanserlere uzun bir prekanseröz lezyonlar evresi öncüllük eder. Bu lezyonlar tarama ile saptanabilir ve invaziv kanseri önleyebilen basit yöntemlerle etkili bir sekilde tedavi edilebilir. Sitoloji temelli taramalar etkilidir fakat bu ülkelerin çogunda saglik hizmetlerinin kapasitelerinin disindadir. Bu nedenle, servikal neoplazinin erken tanisinda diger yöntemler, özellikle gözle muayenesine dayananlar arastirilmaktadir. Egitilmis saglik personelinin servikal transformasyon zonunda asetowhite alanlar veya sari iyot tutmayan sahalari tespit etme yetenegine dayanan, asetik asit (VIA) ve Lugol solüsyonu (VILI) ile gözle muayene olarak adlandirilan iki basit, düsük teknolojili tarama testi, servikal sitolojiye alternatif olarak deneysel ortamlarda halen degerlendirilmektedir. Yayinlanan sonuçlar kaliteli sitoloji ile karsilastirildiginda VIA’nin benzer sensitivite gösterdigini fakat spesifitesinin daha düsük oldugunu göstermektedir. VILI için, yürütülmekte olan çok sayida çalismanin ilk sonuçlari bir baska umut veren tarama testi oldugunu isaret etmektedir. Bu el kitabi saglik çalisanlari, hemsireler ve hekimler gibi saglik personeli grubuna VIA ve VILI yapmak için alacaklari egitimde yardimci olmak için tasarlanmistir. Bu el kitabinin taslak metinleri, Bill ve Melinda Gates Vakfi’nin destekledigi Alliance for Cervical Cancer Prevention (ACCP) araciligi ile Angola, Burkina Faso, Kongo, Gine, Hindistan, Mali, Moritanya, Nepal, Laos, Senegal ve Tanzanya’da yürütülen spesifik servikal kanser önleme degerlendirme çalismalari baglaminda saglik personelini egitmek için düzenlenen 22 egitim kursunda son üç yilda kullanilmistir. Bu kurslarin katilimcilarindan ve kurs egiticilerinden gelen geri bildirimler bu el kitabinin taslak metinlerini gözden geçirmede yararli olmustur. Bu el kitabinin, saglik personelinin dogru ve yeterli egitimini saglamak için uzun süredir gereksinim duyulan, kullanimi kolay kaynagi saglayacagi ve VIA ve VILI’nin deneysel ve klinik uygulamalarina yardimci olacagi ümit edilmektedir.

Dr. P. Kleihues
Direktör, IARC